De impact van microplastic

Wat is het en hoe kun je het vermijden?


Eco-Inspiratie / Wonen en leven / Microplastics

Van je tandpasta tot je spijkerbroek: microplastics zitten op plekken waar je ze totaal niet verwacht. Best gek eigenlijk, dat we onbewust dagelijks bijdragen aan plasticvervuiling – gewoon door te douchen of de was te doen. In deze blog leggen we uit hoe dat zit en hoe je met simpele aanpassingen in je routine al een groot verschil kunt maken. Want plasticvrij leven is minder ingewikkeld dan je denkt.


Plastic in cijfers

De hoeveelheid plastic op aarde groeit explosief. Ter illustratie: in 1950 werd wereldwijd zo’n 2 miljoen ton plastic geproduceerd. In 2021 was dat al opgelopen tot meer dan 390 miljoen ton per jaar. En dit is nog een voorzichtige schatting, want veel synthetische vezels zijn hierin niet meegerekend. Als de huidige trend zich voortzet, zou de jaarlijkse productie rond 2050 kunnen uitkomen op maar liefst 1.480 miljoen ton.*

Veruit het grootste deel van al het plastic – ongeveer 44% – wordt gebruikt voor verpakkingen. Hier ligt dus een enorme kans om milieuschade te beperken door slimmer en minder te verpakken. Andere grote gebruikers zijn de bouwsector en de auto-industrie.

Wat zijn microplastics?

Plastic vergaat niet, maar valt uiteen in steeds kleinere stukjes. Uiteindelijk bereikt het een punt waarop het onzichtbaar wordt voor het blote oog. Deze minuscule deeltjes worden microplastics genoemd. Wanneer het plastic zelfs zo klein is dat het amper zichtbaar is onder een microscoop, spreken we van nanoplastics.

*bron: Plastic Soup Foundation


Onzichtbaar plastic, zichtbare impact

De grootste bron van microplastics is zwerfafval: plastic tasjes, flesjes, folie, visnetten en verpakkingen die uit elkaar vallen in piepkleine deeltjes. Maar ook door slijtage komt er veel microplastic vrij, vooral van autobanden en synthetische kleding tijdens het wassen.

Niet al het microplastic ontstaat per ongeluk. Soms wordt het bewust toegevoegd aan producten, zoals scrubkorrels in cosmetica of schoonmaakmiddelen. Onschuldig? Niet echt. Volgens onderzoek van de Plastic Soup Foundation (2022) bevat 87% van populaire verzorgingsproducten – met name lipsticks, scrubs en tandpasta – microplastics die uiteindelijk in het milieu belanden.

Micro- en nanoplastics zijn zo klein dat ze makkelijk doordringen tot in ecosystemen en ons lichaam. Ze zweven in de lucht, spoelen mee in rivieren en oceanen, en zitten zelfs in onze bodem. Uit verschillende studies blijkt dat we dagelijks microplastics binnenkrijgen, via groente, fruit, zeevruchten, theezakjes, zout, water, bier en honing.


Is microplastic schadelijk?

Er wordt nog veel onderzoek gedaan naar het effect van microplastics op onze gezondheid. In plastic zitten stoffen met hormoonverstorende eigenschappen, zoals weekmakers en stabilisatoren. Wetenschappers maken zich zorgen over de gevolgen, maar wat de precieze impact is, is nog niet duidelijk.

Wat wél duidelijk is, zijn de gevolgen voor de natuur. Het WWF rapporteert dat er jaarlijks ongeveer 11 miljoen ton plastic in zee belandt – dat is gelijk aan de inhoud van 11 olympische zwembaden per uur! Dit richt enorme schade aan in het waterleven. Hoog tijd dus om dit probleem aan te pakken en zoveel mogelijk voor (micro)plasticvrij te kiezen. Dat kan al door bewuste keuzes te maken bij het kopen van producten: kies zoveel mogelijk voor plasticvrij verpakte artikelen, vermijd wegwerpplastic en investeer in goede, herbruikbare alternatieven.

Hoe weet je zeker dat het product vrij is van microplastics?

Plastic Soup Foundation heeft een speciale app ontwikkeld: Beat the Microbead. Hiermee kan je met je telefoon ingrediënten scannen en zie je meteen of een product microplastics bevat. De app kan je hier vinden: Beat the Microbead.

Daarnaast bestaan er verschillende keurmerken die je op de verpakking van microplasticvrije producten kunt vinden. Als het product het logo van Look For The Zero heeft, bevat het géén microplastics. Andere betrouwbare keurmerken zijn: Europees Ecolabel, Demeter, Cosmos Organic, Nordic Ecolabel en NaTrue. Staat er niets op de verpakking? Check dan voor de zekerheid de app van Beat the Microbead.

In onze webshop kun je eenvoudig filteren om producten te vinden die geen microplastics bevatten. Zo hebben we filters voor de duurzame kenmerken 'Plasticvrij' en 'Microplasticvrij'  en kun je filteren op keurmerken als Look For the Zero.

Tips voor een plasticvrij huishouden


1. Koop verpakkingsvrije producten of kies hervulbare producten. In onze webwinkel vind je een hoop plasticvrije en/of navulbare producten. Je kunt ze gemakkelijk vinden met ons filter 'plasticvrij' of 'navulbaar.'

2. Ga voor grootverpakkingen in plaats van kleine pakjes. Vaak is dit ook nog eens goedkoper.

3. Neem je eigen bekers en lunchboxen mee om extra to-go afval te voorkomen.

4. Koop kleding die niet gemaakt is van synthetische stoffen zoals polyester. Kies liever voor natuurlijke stoffen als linnen, katoen en wol.

5. Vermijd producten die je eenmalig kunt gebruiken, zoals theezakjes of huishoudfolie. Gebruik een duurzaam alternatief: zoals losse thee in een thee-ei of bijenwasdoeken i.p.v. plastic folie. 

Microplastic vrije schoonmaaktips

1. Scheid je afval en bekijk goed wat waarbij hoort.

2. Maak zelf schoonmaakproducten of koop producten die vrij zijn van microplastics.

3. Was je synthetische kleding in een zak die de microplastics opvangt en was deze kleding zo min mogelijk. Ook is het beter als kleding koud(er) gewassen wordt. Dit is ook nog eens beter voor de kleding zelf!

4. Gebruik afbreekbare afvalzakken.

5. Kies producten die goedgekeurd zijn volgens de Beat the Microbead-app.

6. Check de keurmerken van producten om te kijken of ze voldoen aan de juiste voorwaarden.

Natuurlijke verzorging

1. Ga zuinig om met (verzorgings)producten.

2. Vermijd spuitbussen met drijfgas. Ga voor alternatieven in de vorm van rollers en potjes.

3. Gebruik natuurlijke scrubproducten, zoals scrubs met suiker of een scrubhandschoen.

4. Vermijd producten die je eenmalig kan gebruiken, zoals wattenschijfjes en -staafjes.

5. Kies voor plasticvrije mondverzorging.

6. Investeer in Zero Waste verzorgingsproducten in bar-vorm: shampoobar, conditionerbar, bodybar. 

Bekijk ook

DIY: Schoonmaak-middelen

5 basisrecepten voor je eigen ecologische schoonmaakmiddelen
Duurzaam, budgetvriendelijk en (micro)plasticvrij schoonmaken doe je door je eigen schoonmaakmiddelen te maken! Bekijk onze basisrecepten.

Lees meer

Plasticvrije huidverzorging

Geen rommel in de oceaan, geen troep op je huid!
Met plasticvrije verzorgingsproducten zie jij er op je best uit! Bekijk hier onze tips en plasticvrije verzorgingsproducten.

Lees meer

Plasticvrij Leven

Plasticvrij Leven
Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het plasticprobleem, en welke stappen kan je zelf zetten? Je leest het hier.

Lees meer