Warm nest

Dubbel glas, een warmtepomp, isolatie: zeker met de snel stijgende energieprijzen is je huis verduurzamen een verstandige investering. De subsidies daarvoor zijn per 1 januari verhoogd. Maar de regels zijn best ingewikkeld.

Joachim Kost (34) woont in een jarendertigwoning. Hij zou graag zijn woning verduurzamen. "Op internet kom ik een groot aanbod aan subsidies tegen op allerlei overheidsniveaus. Heel fijn dat die regelingen er zijn, maar in het woud van subsidies mis ik een overzichtelijke plek waar ik alles terug kan vinden."

En hoe pak je de aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten vervolgens aan, vraagt hij zich af. "Een lijst met concrete stappen zou fijn zijn. Moet je bijvoorbeeld eerst subsidie aanvragen, of moet je eerst een check van je woning laten doen?"

Zo wil Kost graag hoogrendementsglas plaatsen. Nu zit in de meeste ramen nog enkel glas. "Maar als ik daarvoor bij het Rijk subsidie wil aanvragen, moet ik nog een tweede aanpassing doen, zoals vloeren of muren isoleren." En dat is lastig in zijn woning. "We hebben geen spouwmuur om te vullen en omdat we een bovenwoning hebben, is bodemisolatie niet mogelijk.'"

Ook het isoleren van de ruimte tussen vloeren en plafonds is ingewikkeld. "Omdat de plafonds gestuukt zijn op het riet erboven, geeft dat kans op scheuren." Tochtstrips dan? "Dat is een relatief kleine ingreep en het is mij niet duidelijk of dat nu wel of juist niet meetelt als maatregel."

Uitvoering

En dan is er nog de vraag wíe de werkzaamheden uitvoert. Je hebt namelijk alleen recht op subsidie als je het werk uitbesteedt. En hoe hoog is die subsidie eigenlijk, vraagt Kost zich af. "Het gaat om een flinke bedragen, dus alle beetjes helpen."

Kost is niet de enige die worstelt met een woud aan subsidieopties. Vier op de vijf Nederlanders betaalt de verduurzaming van de woning volledig uit eigen zak, blijkt uit recent onderzoek van Multiscope onder ruim 4000 Nederlanders. Vaak omdat de investering te klein is om aanspraak te maken op subsidie.

"We zien ook bij 42 procent van de ondervraagden dat de regelingen vanuit de overheid te onbekend zijn," zegt John Kivit van Multiscope. "Of dat mensen het te veel gedoe vinden om de subsidie aan te vragen (13 procent, red.)." De overheid zou de bekendheid en toegankelijkheid moeten verbeteren, zegt hij. We doen bij deze een poging.

1. Hoe vraag je subsidie aan? Kijk bij Rijk, gemeente én provincie

Het Rijk omschrijft vier mogelijke ingrepen waarbij je aanspraak kunt maken op de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE): aansluiting op het warmtenet, installatie van een warmtepomp, een zonneboiler, of isolatiemaatregelen zoals hoogrendementsglas, vloer-, dak- of muurisolatie. In 2022 is daarvoor 228 miljoen euro beschikbaar.

Naast het Rijk stellen ook gemeenten en provincies subsidies beschikbaar. "Sinds april 2021 is het mogelijk om regelingen vanuit het Rijk en regionale en lokale overheden te combineren," zegt financieel specialist Karin Boog van Vereniging Eigen Huis. Op Verbeterjehuis.nl/energiesubsidiewijzer kun je een overzicht vinden van de regelingen in jouw gemeente. In Utrecht bijvoorbeeld kun je niet alleen bij het Rijk aankloppen voor subsidie voor een zonneboiler, maar ook bij de gemeente (200 euro per boiler).

Naast subsidies voor je huis, bieden veel gemeenten ook een vergoeding voor het vergroenen van je dak of tuin. Een overzicht daarvan is te vinden op groenesubsidiewijzer.verbeterjehuis.nl. Het ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoekt momenteel hoe subsidieregelingen eenvoudiger kunnen worden gemaakt en hoe lokale en landelijke maatregelen beter op elkaar kunnen worden afgestemd.

2. Neem twee maatregelen tegelijk

Wil je net zoals Joachim Kost inzetten op isolatie, dan krijg je alleen subsidie als je twee grote ingrepen laat uitvoeren. Woningbezitters investeren zelf al regelmatig in één type isolatie, verklaart een woordvoerder van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Deze extra stimulans is nodig zodat woningeigenaren grotere stappen in verduurzaming zetten. "Maar als je één isolatiemaatregel neemt en dat combineert met bijvoorbeeld de installatie van een warmtepomp, kom je ook voor beide in aanmerking voor subsidie," zegt Boog.

Tochtstrips worden overigens niet gezien als een aparte maatregel. En het vervangen van kozijnen én glas geldt als één ingreep. Wil je subsidie voor hoogrendementglas (HR++ of triple glas), dan moet je dus ook je gevel, dak, zolder, spouwmuur, vloer, of bodem isoleren.

Voor de plaatsing van zonnepanelen kun je als huiseigenaar geen subsidie meer aanvragen bij het Rijk. "Dat komt doordat de terugverdientijd van de panelen nu steeds korter is," legt Boog uit. De panelen zijn daardoor ook zonder subsidie aantrekkelijk. Overigens kun je wel de btw over de aanschaf en installatie van de zonnepanelen terugvragen.

3. Let ook op de andere voorwaarden

Je krijgt alleen een ISDE-subsidie als je eigenaar bent van de woning en als je er ook echt woont - nu of direct na de renovatie. Ook belangrijk: je moet de werkzaamheden laten uitvoeren door een bouwbedrijf of installateur. Vraag de installateur daarom om een bewijs van de installatie. De subsidieaanvraag moet daarnaast een foto van de werkzaamheden bevatten per isolatiemaatregel. Op de foto moeten de naam, het merk, de soort, en de dikte van het isolatiemateriaal te zien zijn.

Nederlanders gaven vorig jaar gezamenlijk 8,1 miljard euro uit aan verduurzaming van hun woning, blijkt uit hetzelfde onderzoek van Multiscope. Veruit het meeste geld ging naar isolatie (46 procent) en verwarming (45 procent). 85 procent van de huiseigenaren besteedt de werkzaamheden uit, waarbij ze gemiddeld 1489 euro uitgaven. Op verzoek van de Tweede Kamer laat de minister van Binnenlandse Zaken uitzoeken of en hoe doe-het-zelvers ook subsidie kunnen krijgen.

4. Vraag op tijd je subsidie aan

Het goede nieuws is dus dat de subsidie voor isolatiemaatregelen in 2022 omhoog gaat en gemiddeld zo'n 30 procent van de kosten (was 20 procent) zal dekken. Ook de vergoeding voor een hybride warmtepomp stijgt van 20 naar 30 procent. Vanaf 24 januari kunnen subsidies voor 2022 worden aangevraagd op de site van rvo.nl. Daar staat ook een stappenplan voor de aanvraag en alle voorwaarden waaraan die moet voldoen.

Dat je als huiseigenaar pas achteraf subsidie kunt aanvragen, is wel een nadeel, vindt de Vereniging Eigen Huis (VEH). Ongeveer twee op de drie koopwoningen kan beter geïsoleerd worden. "De helft van de eigenaren kan dat niet betalen," zegt Boog. Door de subsidie al vooraf uit te keren, neem je voor een deel van de woningeigenaren die drempel weg, blijkt uit onderzoek van VEH.

Bijna 60 procent laat weten dan wel het huis te kunnen isoleren. Boog: "Daarnaast maken huizenbezitters zich er zorgen over dat de subsidiepot misschien wel leeg is tegen de tijd dat zij de subsidie kunnen aanvragen." Eind oktober was er voor 2021 nog 52,2 miljoen euro over.

Om woningeigenaren toch te ondersteunen bij de financiering van de maatregelen, is het mogelijk een lening af te sluiten bij het Nationaal Warmtefonds. Dat fonds, opgericht in 2013, biedt leningen tot maximaal 65.000 euro met een lage rente en lange looptijd.