Bokashi: wat is het en hoe maak je het?
"Goed organisch gefermenteerd materiaal" dat is wat de term bokashi betekent. Het is een Japanse techniek waarbij je keuken- en tuinafval luchtdicht laat fermenteren en zo een voedingsrijke stof krijgt voor je tuin. Hier komt, in tegenstelling tot composteren, geen CO2 bij vrij! Hoe het werkt en wat je ervoor moet doen lees je hieronder!



Wat is fermenteren?

Als iets fermenteert, wordt de stof door bacteriën, schimmels en gisten (ook wel Effectieve Micro-organismen genoemd) omgezet in een ander voedingsmiddel. Dit gebeurt bijvoorbeeld ook bij druiven wanneer je er wijn van maakt. Het wordt ook wel omschreven als het gecontroleerd laten bederven van voedsel. Populaire producten die een product zijn van fermentatie zijn: kombucha, sojasaus en kimchi. Maar ook kaas, boter en desembrood zijn producten die met behulp van fermentatie worden gemaakt.

Tijdens het fermentatieproces van bokashi wordt gft-afval omgezet in voeding voor de bodem van je tuin. De Effectieve Micro-organismen gaan aan het werk met het organische afval en zorgen ervoor dat er veel nieuwe voedingsstoffen in ontstaan. Om de bactieriën en schimmels optimaal hun werk te kunnen laten doen, mag er geen zuurstof bij de voedselresten komen. Daarom wordt dit gedaan in afgesloten emmers, potten of bakken. Bokashi is Japans voor ‘goed gefermenteerd organisch materiaal'. Deze vorm van composteren wordt steeds populairder omdat het geschikt is voor kleine ruimtes, geen nare geurtjes achterlaat en een hogere voedingswaarde heeft dan reguliere compost.

Wat heb je nodig?

Voor het maken van je eigen bokashi heb je luchtdichte emmers nodig. Er bestaan speciale bokashi-emmers die je vanwege het compacte formaat gewoon in een keukenkastje of op je balkon kunt plaatsen. Doordat ze luchtdicht zijn, komen er geen vliegjes of ander ongedierte op af.

Naast de emmers heb je bokashi-starter nodig. Dit zijn tarwezemelen die van tevoren al gefermenteerd zijn, waardoor er speciaal geselecteerde Effectieve Micro-organismen in aanwezig zijn die ervoor zorgen dat het fermentatieproces gestart wordt.

Verder is het handig om een tool te hebben waarmee je de inhoud wat aan kan stampen, een bakje om bokashi-sap op te vangen en last but not least: gft-afval! Dit kan bestaan uit keukenafval (gekookt en ongekookt, inclusief kaas- en vleesresten) en tuinafval.



Onderin de bokashi-emmer zit een stevig rooster. Verdeel hier ongeveer 20 gram bokashi-starter gelijkmatig overheen.


Snijd je keukenafval in kleine stukjes van maximaal 5 cm. Hierdoor zal het proces sneller verlopen.


Doe je klein gesneden keukenafval in de bokashi-emmer. Eén laag hiervan moet ongeveer 5 cm hoog zijn.


Verdeel over deze laag keukenafval 20 gram bokashi-starter. Dit kun je dus zien als een soort lasagne-techniek: starter – afval – starter.



Druk het geheel vervolgens stevig aan met de bokashi-stamper en sluit de emmer goed af met de deksel.


Doorloop deze stappen totdat de emmer vol is. Je kan nu aan een nieuwe emmer beginnen terwijl de ander fermenteert.


Na een week fermenteren kan het voedingsrijke sap getapt worden. Doe dit vervolgens dagelijks!


Na ongeveer twee weken is het fermenteren klaar, het ruikt zuur. Lees hieronder wat je met het sap en de bokashi kunt doen.


Wat kan je met bokashi-sap doen?

Bokashi-sap is een voedingszuur dat zeer rijk is aan allerlei nuttige stoffen voor planten. Je kunt het dus goed als plantenvoeding gebruiken voor je binnen- en buitenplanten. Het is zeer belangrijk om dit te verdunnen met 100 delen water, anders ‘verbranden’ de plantenwortels! Het sap is het meest effectief als het net getapt is. Heb je te veel sap voor je planten? Gebruik het dan onverdund als natuurlijke reiniger/ontstopper voor de afvoer van wasbakken en toilet.

Wat kan je met de bokashi doen?

De bokashi zelf kun je verwerken in de bodem door een geultje of gat van ongeveer 10 cm diep te graven en de bokashi daarin te scheppen. Je kunt 1 kg bokashi per 1 m2 rekenen. In voedingsarme gronden kun je tot 2 kg per m2 verwerken. Zorg ervoor dat de bokashi onder een laagje grond ligt en twee weken de tijd krijgt om te verteren, voordat je er iets in zaait of plant. Doe je dit te vroeg, dan heb je kans dat de zaadjes of plantenwortels ook nog gaan fermenteren. Bij warmer weer verteert de bokashi sneller dan bij koud weer.

Maak bokashi tot een soort potgrond door dit in een aardewerken pot te mengen met aarde. Zet dit een paar weken tot maanden omgekeerd op de bodem, zodat regenwormen de pot in kunnen en de aarde beter maken. Ook in bloembakken kun je de bokashi met (pot)grond mengen om de bodem een opfrisser te geven. Ook hierbij geldt: wacht twee weken met het planten van zaadjes en bloemen, zodat ze niet meefermenteren met de bokashi. Wil je de bokashi tussen bestaande planten toevoegen? Zorg er dan voor dat de bokashi op minstens 10 cm afstand van de wortels terechtkomt.

Heb je na het bemesten van de tuin nog bokashi over waar je niets meer mee kan? Dan kan je de overgebleven bokashi ook op de composthoop gooien. Dit vermindert niet alleen de hoeveelheid afval die je genereeert, het bevordert ook nog eens het composteerproces. Een duurzame win-win situatie dus!

Bekijk ook

Composteren

Composteren of fermenteren
Raak je in de war van deze termen en wil je weten wat het verschil is? Wij hebben het antwoord voor je!

Lees meer

Inmaken

Inmaken
Er zijn veel verschillende manieren om voedsel te conserveren. Wij vertellen je alles wat je moet weten, handige tips en andere leuke dingen.

Lees meer

Duurzaam Tuinieren

Duurzaam Tuinieren
Een natuurvriendelijke en ecologische tuin is een lust voor het oog en ook nog eens goed voor het milieu. Zie je het al voor je? Jouw tuin vol leven en bedrijvigheid, met zoemende insecten, inheemse planten en wilde bloemen. Door duurzaam te tuinieren zorg je voor een gezonde leefomgeving en een groene toekomst.

Lees meer