Niet transparant, dan ook geen coronasteun

•  Brief van panel deskundigen Transparantiebenchmark (52 kb)

Ongeveer 250 grote Nederlandse bedrijven weigeren op welke manier dan ook verantwoording af te leggen over hun al dan niet duurzame ondernemingsactiviteiten. In de door het ministerie van Economische Zaken georganiseerde Transparantiebenchmark scoren ze dan ook al jarenlang 0 punten. Een aantal deskundigen die de Transparantiebenchmark begeleiden, hebben minister Wiebes geschreven dat deze bedrijven daarom uitgesloten moeten worden van staatssteun in het kader van de coronacrisis. De deskundigen van het ministerie, maar ook de beroepsvereniging van accountants NBA weigerden deze oproep te ondertekenen.

Een van deze deskundigen liet P+ weten hoe hij over deze ‘bedrijven met nulpunten’ denkt: “Dit stoort mij al jaren mateloos.” Een andere deskundige: “Wanneer je nu niet de consequenties trekt uit de Transparantiebenchmark, verliest het als beleidsinstrument al zijn waarde.”

In de brief wordt de ergernis diplomatiek verwoord: “Als leden van het Panel van Deskundigen van de Transparantiebenchmark vinden wij het gedrag van deze laatste groep bedrijven niet passen in het Nederland van nu en van de toekomst. Wie mee wil doen in de samenleving, dient open te zijn over zijn motieven en activiteiten. Wie dat niet doet, zet zichzelf buitenspel. Het verstrekken van staatssteun aan dit soort ondernemingen druist in tegen de manier waarop wij vinden dat een duurzame economie in elkaar zit. Sterker nog: staatssteun dient om in potentie gezonde bedrijven door de coronacrisis heen te helpen. Investeren in bedrijven die geen heldere visie op hun bijdrage aan de samenleving van de toekomst hebben levert waarschijnlijk een slecht rendement op, zowel financieel als sociaal.”

Op pagina 56 van de Transparantiebenchmark 2019 staan de namen van de bedrijven met een nulscore opgesomd. Onder deze groep zijn grote namen, ook van internationale bedrijven. Een willekeurige greep van opvallende en bekende bedrijven, in alfabetische volgorde:

+ Accenture

+ Adecco

+ Allianz Levensverzekering

+ ArcelorMittal

+ Athlon Car Lease

+ BASF Agrochemical

+ Beelen Groep

+ Blokker Holding

+ Booking.com

+ Canon Europe

+ Cargill

+ Center Parcs Europe

+ Coolblue

+ Corendon 

+ De MandemakersGroep Holding

+ Deen Holding

+ Delta Lloyd Levensverzekering

+ Dow Benelux

+ Engie

+ Epson Europe

+ Fokker Technologies

+ Forbo NL

+ IBM Nederland

+ IHC Holland

+ Jacobs Douwe Egberts

+ Koninklijke A-ware Food Group

+ Koninklijke Zeelandia Group

+ Marktplaats BV

+ Manpower Group Netherlands

+ Nederlandse Aardolie Maatschappij

+ Nederlandse Loterij

+ Oranjewoud

+ Perfetti Van Melle Benelux

+ Philips Lightning

+ Pon Holdings

+ Rijk Zwaan Zaadteelt en Zaadhandel

+ SDU Uitgevers 

+ Stage Entertainment

+  SUEZ Recycling & Recovery

+ Tempo-Team Group

+ TNT Express Netherlands

+ TUI Nederland

+ Universiteit van Amsterdam

+ Van Wijnen Groep

+ Yarden Uitvaartverzekeringen

+ Ziggo

Juist voor deze bedrijven roepen de Transparantie-deskundigen minister Wiebes nu op om bij het verlenen van staatssteun veel strengere uitgangspunten te hanteren. We citeren de drie punten uit de oproep:

+ Vraag alle 500 bedrijven die vallen onder de Transparantiebenchmark publiekelijk verantwoording af te leggen over de staatssteun die gevraagd of ontvangen is als gevolg van de coronamaatregelen. Maak hier expliciet een voorwaarde van voor alle bedrijven, inclusief de bedrijven die afgelopen jaren nul punten scoorden op de Transparantiebenchmark.

+ Heroverweeg de ontvangen staatssteun die gedurende de coronacrisis is ontvangen als hier niet aan voldaan wordt. Bij een nulscore op de Transparantiebenchmark over verslagjaar 2020 kan bij leningen bijvoorbeeld een geen-coulance beleid worden gehanteerd bij de terugbetaling.

+ Bedrijven die staatssteun hebben gevraagd en ontvangen zouden bij een nulscore op Transparantiebenchmark over verslagjaar 2020 moeten worden uitgesloten van verdere staatssteun, zoals het PSD-instrumentarium.

De 7 deskundigen schreven deze brief onder persoonlijke titel. Ze zijn werkzaam bij organisaties als MVO Nederland, Nyenrode Business Universiteit, Questionmark, SOMO en r3.0. De brief werd echter niet ondertekend door de organisatoren van de benchmark zelf, het ministerie van Economische Zaken en de accountantsorganisatie NBA ( Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants). Zij weigerden hun naam onder het schrijven te zetten.

Het is zo fout dat juist het ministerie en de organisatie van accountants niet de consequenties uit de Benchmark willen trekken, nu zich dit uitgelezen moment voordoet. Het roept de vraag op of volgende jaargangen van de Benchmark en de ‘Kristalprijs’ eigenlijk nog wel zin hebben, nu er een moment is om aantoonbaar duurzame bedrijven wel voor hun inspanningen te belonen, en met opzet niet duurzame ondernemingen de consequenties te laten voelen.

Download de brief van de deskundigen aan minister Wiebes.